Olimpiada biologiczna jest ogólnopolskim konkursem, organizowanym od 1971 roku. Skierowana jest ona do uczniów szkół ponadgimnazjalnych, zainteresowanych biologią. Jej celem jest przede wszystkim pomoc uczniom w dostaniu się na wymarzone studia, a także zwrócenie uwagi na szczególną rolę nauk biologicznych w życiu społeczeństwa. Olimpiada z biologii przeprowadzana jest przez Komitet Główny Olimpiady Biologicznej przy Zarządzie Głównym Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Mikołaja Kopernika. Uczestnicy zawodów muszą wykazać się rozległą wiedzą, obejmującą cały zakres nauczania biologii w liceum.
ZASADY I ETAPY OLIMPIADY
Olimpiada biologiczna – praca badawcza. By wziąć w niej udział, uczestnicy muszą zgłosić temat swojej pracy badawczej do odpowiedniego Komitetu Okręgowego Olimpiady. Praca ta polega na obserwacji lub badaniu wybranego zjawiska biologicznego. Obiektem pracy badawczej nie mogą być jednak kręgowce oraz gatunki chronione. Zakazane są również wszelkie doświadczenia, w wyniku których zwierzęta mogłyby ucierpieć. Naruszenie zasad skutkuje dyskwalifikacją ucznia. Warto dodać, że do zawodów może być również zgłoszona poprawiona praca wykonana w roku ubiegłym. Musi ona jednak posiadać minimum 25% nowych wyników, które będą podstawą oryginalnej interpretacji. Podobnie jak w przypadku innych olimpiad, również tutaj zawody składają się z trzech stopni. Czas trwania całego konkursu to piętnaście miesięcy (od stycznia do kwietnia następnego roku).
Zawody I stopnia (szkolne). Po przesłaniu i akceptacji tematu pracy badawczej, uczeń przystępuje do wykonania części praktycznej oraz jej dokumentacji. Wrzesień to czas, kiedy uczniowie w formie plakatu przedstawiają wyniki swojej pracy oraz przeprowadzonych eksperymentów. Komisja Szkolna recenzuje plakat oraz przeprowadza egzamin, a następnie wysyła protokół do Komitetu Okręgowego. Egzamin ma na celu sprawdzić wiedzę ucznia z całego materiału na poziomie podstawowym.
Zawody II stopnia (okręgowe). Zanim uczniowie przystąpią do etapu drugiego, Komisja Okręgowa musi sprawdzić przesłane do niej recenzje wyników badań poszczególnych uczestników. KO musi wziąć pod uwagę samodzielność wykonywanych badań, a w przypadku wątpliwości może przeprowadzić dodatkowy egzamin ustny. Przy wybieraniu zwycięzców z etapu I brane są pod uwagę: recenzja pracy badawczej przesłana przez nauczyciela i napisana przez KO oraz wynik z egzaminu. Uczniowie, którzy zakwalifikowali się do zawodów stopnia II, muszą rozwiązać test – taki sam we wszystkich okręgach. Egzamin pisemny składa się ze 100 pytań, a na jego rozwiązanie przeznaczonych jest 150 minut. Dodatkowo, osoby, które zostały zgłoszene przez nauczycieli do wyróżniania, biorą udział w ustnej obronie swoich prac badawczych.
Zawody III stopnia (centralne). Zawody te trwają dwa dni i składają się z części ustnej i pisemnej. Organizowane są przez Komitet Główny i odbywają się w Warszawie. Test pisemny to 100 pytań. Uczniowie mają 180 minut na jego rozwiązanie. Egzamin ustny to rozmowa o pracy badawczej z Komisją Główną Olimpiady Biologicznej. Po przeprowadzeniu tych zawodów Komisja ustala listę laureatów i finalistów, na podstawie wyników z obu części. Do uzyskania tytułu finalisty wymagane jest zdobycie minimum 30% punktów na egzaminie testowym. Laureaci to 25 najlepszych osób spośród wszystkich finalistów.
OLIMPIADA BIOLOGICZNA – TESTY
Egzamin pisemny, zarówno na poziomie okręgowym, jak i centralnym, ma formę testu. Maksymalna punktacja w etapie okręgowym to 100, a w etapie centralnym 150 punktów. Niezależnie od etapu, test składa się z dwóch części. Pierwsza obejmuje maksymalnie 70 zadań zamkniętych (z 5 odpowiedziami do wyboru). Każde zadanie to 1 punkt. Druga część to minimum 10 zadań zamkniętych (typu „prawda-fałsz”, „na dobieranie” i „na uporządkowanie”). Za komplet poprawnych odpowiedzi w zadaniu typu „prawda-fałsz” lub „na dobieranie” uczeń może otrzymać maksymalnie 5 punktów. Za każde pytanie, w zależności od prawidłowych rozwiązań, uczeń otrzymuje od 1 do 5 punktów.
Olimpiada biologiczna – przykładowe zadania
1. Przyporządkuj przedstawicieli kręgowców do właściwych taksonów. (2 pkt.)
2. Określ prawdziwość wymienionych poniżej cech ptaków w porównaniu do gadów. (1 pkt.)
NAGRODY
Podobnie jak w innych olimpiadach, zarówno laureaci, jak i finaliści konkursu biologicznego otrzymują 6 z biologii na koniec roku, 100% punktów z rozszerzonej matury z biologii oraz mają zapewniony wstęp do wielu uczelni wyższych. Ponadto, najlepsi uczniowie mogą zostać wytypowani do udziału w Międzynarodowej Olimpiadzie Biologicznej (International Biology Olympiad). Spośród laureatów wybiera się 4 przedstawicieli oraz grupę rezerwową. Olimpiada z biologii w liceum jest więc świetną przepustką do przyszłości.
Laureaci mają także zaszczyt uczestniczyć w letnim obozie – Wiosce olimpijskiej – organizowanym przez Stowarzyszenie Naukowe Collegium Invisible pod patronatem rektorów Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Uniwersytetu Warszawskiego.
Kategorie
