Sprawdzian z języka polskiego Antyku - Powtórka w pigułce
Zobacz 19 przykładowych zadań, ćwiczeń, rozwiązań i testów z języka polskiego Antyku
. Antyk to okres, który obejmuje czas istnienia dwóch wielkich europejskich cywilizacji - greckiej oraz rzymskiej. Trwał on od końca I tysiąclecia p.n.e. do 476 r. n.e., kiedy to upadło Cesarstwo
Rzymskie. Antyk to epoka, w której powstała europejska kultura. Do antyku odwoływali się wybitni twórcy wszystkich epok literackich. Utrwalone wtedy kanony piękna przetrwały do dzisiaj. W tej epoce znajdują się korzenie naszej cywilizacji, dlatego też warto dowiedzieć się o niej czegoś więcej.
Na rozwój kultury antycznej ogromne znaczenie miała mitologia. Mity były źródłem pierwszych eposów, tragedii oraz liryki. Funkcje mitów to przede wszystkim wyjaśnienie zjawisk przyrody, niezrozumiałych przez ludzi. Sztormy i burze nie mieściły się w ludzkim rozumieniu, dlatego też, by przyswoić te zjawiska przypisywali je nadludzkim bytom. Tak powstał kult Zeusa, Posejdona, czy Demeter. Mity wyjaśniały też, skąd pochodzą bogowie i ludzie oraz jak powstał świat.
Literatura antyczna narodziła się VIII w. p.n.e. w Grecji. Jej początek ma korzenie w mitach i podaniach ludowych, które z pokolenia na pokolenie przekazywali sobie ludzie. Za twórcę pierwszych eposów uważa się Homera, legendarnego wędrownego poetę. To właśnie on stworzył dwa wielkie dzieła - opowiadającą o historii Wojny Trojańskiej „Iliadę” oraz „Odyseję”, opowieść o tułaczce Odyseusza. Na przełom VII i VI w p.n.e. przypada złoty okres greckiej liryki. Wtedy to tworzyli Tyrtajos, od którego imienia wzięła się poezja tyrtejska - opisująca bohaterskie czyny dokonane na polu bitwy oraz Safona, twórczyni poezji miłosnej. Ważną rolę w literaturze antycznej odgrywała także histografia. Wiąże się to przede wszystkim z pracami Herodota i Tukidydesa.
V w. p.n.e. to okres dominacji dramatu antycznego. Narodził się on w Attyce. Swój początek ma w Dionizjach, czyli misteriach ku czci Dionizosa, boga wina. Wtedy to chór, pod przewodnictwem koryfeusza odśpiewywał dytyramby, pochwalne pieśni dla Dionizosa. Miały one charakter biesiadny lub uroczysty. Z tych pierwszych narodziły się komedie, natomiast te drugie zapoczątkowały tragedię. Cechy dramatu antycznego to wyraźnie zarysowany podział na tragedię i komedię, obecność maksymalnie trzech aktorów na scenie (jedynie mężczyzn), nieznaczna ilość monologów, oraz brak wątków pobocznych. Jednym z podstawowych założeń dramatu antycznego była zasada trzech jedności. Zgodnie z jej założeniami akcja dramatu musiała mieć miejsce w ciągu jednego dnia (jedność czasu), odbywać się tylko w jednym miejscu (jedność miejsca) oraz mieć wyłącznie jeden wątek (jedność akcji).
Komedię w Starożytnej Grecji możemy podzielić na trzy etapy. Komedia Stara, przeżywała swój rozkwit od VI do V w. p.n.e. Opierała się ona na satyrze wymierzonej w znanych polityków. Komedia Średnia, rozwijająca się w IV w. p.n.e. kładła nacisk przede wszystkim na ukazywaniu scenek familijnych oraz na parodiowaniu utworów mitologicznych. Druga połowa IV w. p.n.e. i III w. p.n.e. to czas dominacji Nowej Komedii. Najczęściej przedstawiano w niej scenki rodzajowe. Przedstawiała także życie rodzinne. Pojawiają się w niej zabawne intrygi oraz komizm sytuacyjny. Wywarła ona bardzo duży wpływ na komedię rzymską.
Cechy tragedii antycznej to funkcjonowanie zasady trzech jedności, unikanie pokazywania drastycznych scen oraz czerpanie z motywów mitologicznych. W ramach tego gatunku wyróżnia się także konflikt tragiczny. Polega on na konieczności wybrania między dwoma równorzędnymi dla bohatera wartościami, a każda podjęta przez niego decyzja wiąże się z cierpieniem. Ważną rolę pełni tutaj także ironia antyczna. Objawia się tym, że bohater nie zdaje sobie sprawy z popełnionej winy. Doskonałym przykładem jest król Edyp, bohater tragedii Sokofolesa, który przez całe życie nie miał świadomości, że zabił własnego ojca i sypiał z matką. Dodatkowo, nie zdając sobie sprawy z rozmiaru swojej zbrodni, wydał wyrok na mordercę poprzedniego króla Teb, swojego ojca. Bohaterów tragicznych cechuje także to, że są skazani na nieuchronną klęskę, do której przybliża ich każde działanie. O ich losie decyduje fatum - przeznaczenie, które sprawia, że nie mają wpływu na swoje życie.
Głównym celem tragedii, było wywołanie u widzów katharsis, czyli oczyszczenia duchowego, powodowanego przeżyciem litości i grozy.
Za ojca tragedii antycznej uważa się Ajschylosa. Wybitnymi jej przedstawicielami byli także Sokofoles i Eurypides.
Powstanie Imperium Rzymskiego otworzyło nowy rozdział literatury antycznej. Po podbiciu Grecji, Rzymianie przejęli jej dorobek kulturalny. W rzymskich teatrach odbywały się przedstawienia greckich sztuk, a najwybitniejsi poeci, tacy jak Horacy czy Owidiusz, czerpali z wzorców greckich. Ważną rolę w rzymskiej literaturze miała także histografia, czego najlepszym przykładem są pamiętniki Juliusza Cezara z wyprawy do Galii. Znaczny wpływ na literaturę antyku miały także pisma polityczne.
Antyk to jedna z najważniejszych epok kulturalnych. Na pewno każdy, kto chodził do szkoły pamięta sprawdziany z antyku. Król Edyp, Antygona, Iliada, Odyseja - każdy z nas zetknął się lub dopiero zetknie z tymi dziełami. Warto więc poświęcić trochę czasu i przygotować się do sprawdzianu z antyku, bo ten temat powtarza się przez całą edukację.
Więcej
